سلف یا سیم پیچ در الکترونیک

سلف چیست؟

سلف یا سیم پیچ در الکترونیک یک قطعه میباشد که انرژی را به صورت یک میدان مغناطیسی در خودش ذخیره میکند.با L نمایش داده می شود و واحد آن هانریHاست.چون یک هانری ظرفیت بالایی است بنابراین از واحدهای کوچکتر استفاده می شود.

1-میلی هانریMH=1/1000

2-میکرو هانری UH=1/1000000

3-نانو هانری NH=1/1000000000

4-پیکو هانری PH=1/1000000000000

•قانون عبورجریان از سیم و میدان مغناطیسی:

1-اگر به سیم جریان بدهیم ، دور سیم میدان مغناطیسی تولید می شود.(طبق قانون دست راست)

2-اگر دور سیم میدان مغناطیسی ایجاد کنیم داخل سیم جریان الکتریکی به وجود می آید.

نکات :

1-سیم را می پیچیم تعداد میدانها را کم و زیاد کنیم تا قدرت یا هانری سیم پیچ را کم یا زیاد کنیم.

2-تنها قطعه ای که می تواند انرژی های موجود در هوا را وارد مدار کند و یا از مدار انرژی ها را به هوا انتقال دهد سیم پیچ است.یعنی تمام آنتن ها از خانواده سیم پیچ هستند و شکل آن به نوع امواج آن ارتباط دارد.

3-هر سیم و سیم پیچی یک نوع مقاومت است.

انواع سلف یا سیم پیچ در الکترونیک:

1-بدون هسته:

•مانند فنر هستند

•دارای هانری پایین بود و بیشتر در فرکانسهای بالا کاربرد دارد مانند ناحیه آنتن یا RF

2-با هسته متغیر:

•در این مدل سیم دور یک هسته که پیچ مانند است پیچیده می شود که با چرخاندن هسته هانری آن تغییر کرده و برای تنظیم فرکانسها از ان استفاده می شود.

3-با هسته ثابت:

•دارای هانری زیادی است و برای فرکانسهای پایین استفاده می شوند مانند تولید آهنربای الکتریکی که قدرت میدانها در هسته متمرکز شده و پر قدرت می شود.(جنس هسته از نوع فریت و آهن می تواند باشد چون در فلزات دیگر مانند آلومینیوم میدانها نمی توانند متمرکز شوند.

کاربرد سلف :

1-سلف در حالت سری:

•به همراه خازن نقش فیلتر LC

•به عنوان ضربه گیر یا لگد گیر در مسیر تغذیه DCمدارات : زمانی که مدار یا قطعه خاموش است و هنوز برق ندارد در لحظه اول دریافت جریان امکان وارد شدن شوک به مدار زیاد است . که اگر از سلف ضربه گیر استفاده شود امکان خرابی در لحظه روشن شدن مدار کم تر می شود.

نکته : سلف یا سیم پیچ در الکترونیک در لحظه اول دریافت برق DC مانند مقاومت عمل می کند و چند لحظه بعد که جریان نرمال می شود مقاومتش کاهش می یابد و به سیم تبدیل می شود.

2-سلف در حالت موازی:

•به همراه خازن نقش فیلتر دارد.البته فقط در ناحیه آنتن و RF می تواند موازی باشد،چون در مسیر DC مانند یک سیم بین سیم مثبت و منفی اتصال کوتاه ایجاد می کند.

نکته : خازن فرکانسهای بالا و سلف و مقاومت فرکانسهای پایین را از خود عبور می دهند.

نکته برای تعویض سلف یا سیم پیچ :سلف موازی یا باید کامل حذف شود (NC) یا باید با همان سایز جایگزین شود ولی به جای سلف سری که در مسیر تغذیه قرار دارد (نه سلف سری فیلتر) می توان جامپر یا سیم قرار داد.

•سلف یا سیم پیچ به غیر از موارد بالا،برای تولید آهنربای الکتریکی ، تولید موج و غیره نیز کاربرد دارد.

ترانس یا ترانسفورماتور:

دارای حداقل دو سیم پیچ است. ورودی را اولیه و سیم پیچ خروجی را ثانویه می گویند. و دارای دونوع کاهند و افزاینده می باشد.

1-ترانس کاهنده:

•برق AC ورودی را در خروجی کاهش می دهد که مقدار ولتاژ ورودی و مقدار کاهش به تعداد دور سیم پیچ اولیه و ثانویه دارد.

•تعداد دور سیم پیچ اولیه باید از ثانویه بیشتر باشد.

2-ترانس افزاینده:

•تعداد دور سیم پیچ اولیه از ثانویه کم تر است .در اکثر دستگاه های صنعتی و خانگی از ترانس استفاده می شود و یکی از عناصر اصلی تعین توان مدار است.

کاربرد های دیگر سلف یا سیم پیچ در الکترونیک:

تست سلف:

دو حالت خرابی دارد:

1-قطع می شود:

-اگر سیم سلف قطع شود اهم بی نهایت نشان می دهد و بازر بوق نمیزند.

2-لایه های داخلی اتصال کوتاه شده و هانری کاهش می یابد:

-در این حالت حتما اهمی نشان می دهد ولی با هانری سنج مقدار هانری کمتری نشان می دهد.

نکته:

در مدارات موبایل و لب تاب اکثرا سلفهای سالم چون اهم کمی دارند با بازر بوق می زنند.(در بعضی از سلفها که دارای هانری زیادی هستند و طول سیم پیچشان زیاد است اهم نسبتا زیادی دارند و ممکن است بابازر بوق نزند.مانند ترانسهای کاهنده برق شهر در لوازم خانگی که اهم سیم پیچ اولیه آن بوق نمی زند چون اهم بیشتری از بازر مولتی متر دارد)

نکته:

تمام سلف ها زمانی که جریان وارد آنها می شود به شدت دور خود امواج تولید می کنند که اگر هانری و ولتاژ آن زیاد باشد می تواند برای دوروبر خود اختلال ایجاد کنند و دستگاه های رادیویی و الکترومغناطیسی مانند هواپیما و دستگاه های پزشکی را مختل کنند و حتی می توانند برای بدن انسان مضر باشند.